ছিয়াত্তরের মন্বন্তরের সময় বাংলার গভর্নর ছিলেন লর্ড কার্টিয়ার।
ছিয়াত্তরের মন্বন্তরের (১১৭৬ বঙ্গাব্দ) বা ১৭৭০ খ্রিস্টাব্দঃ
দ্বৈত শাসনের আওতায় রাজস্ব আদায়ের দায়িত্ব পেয়ে ইংরেজরা প্রজাদের উপর অতিরিক্ত কর আদারে অত্যাচার শুরু করে। অতিরিক্ত করের চাপে যখন জনগণ ও কৃষকের নাভিশ্বাস ওঠার অবস্থা একই সময়ে তিন বছর অনাবৃষ্টির ফলে খরায় ফসলের ব্যাপক ক্ষতি হয়। নেমে আসে দুর্ভিক্ষের করাল গ্রাস। দুর্ভিক্ষে লক্ষ লক্ষ লোক অনাহারে মারা গেলেও কোম্পানি করের বোঝা কমানোর কোন পদক্ষেপ নেয়নি। এই দুর্ভিক্ষে বাংলার প্রায় এক তৃতীয়াংশ (এক কোটি) লোকের মৃত্যু হয়। ইতিহাসে এটি ছিয়াত্তরের মন্বন্তর নামে পরিচিত।
Read more
আমাদের অল-ইন-ওয়ান মোবাইল অ্যাপের মাধ্যমে সীমাহীন শেখার সুযোগ উপভোগ করুন।
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
1 x Application (77.85%) | 88.78ms |
1 x Booting (22.15%) | 25.26ms |
update `subjects` set `view_count` = `view_count` + 1, `subjects`.`updated_at` = '2025-04-18 00:52:02' where `id` = 15747
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `_lft`, `_rgt` from `subjects` where `id` = 15747 limit 1
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `parent_id`, `_lft`, `_rgt`, `show_content`, `num_of_mcq`, `num_of_written`, `des_added_by`, `des_updated_by`, `author_name`, `link_subject_id`, `sub_category_id`, `main_category_id`, `slug`, `meta_og_title`, `meta_keyword`, `meta_description`, `vote`, `view_count`, `icon`, `page_type`, `chapter_name` from `subjects` where (`subjects`.`_lft` between 17079 and 17080) and `subjects`.`deleted_at` is null
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `id`, `description`, `short_description`, `subject_id` from `subject_descriptions` where `subject_descriptions`.`subject_id` in (15747) and `subject_descriptions`.`deleted_at` is null
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `slug` from `sub_categories` where `sub_categories`.`id` in (4878) and `sub_categories`.`deleted_at` is null
Backtrace |
|
select `id`, `user_id`, `completeable_type`, `completeable_id`, `complete_progress`, `is_complete` from `completes` where `completes`.`completeable_id` in (15747) and `completes`.`completeable_type` = 'App\\Models\\Subject'
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `parent_id`, `_lft`, `_rgt`, `show_content`, `des_added_by`, `des_updated_by`, `author_name`, `link_subject_id` from `subjects` where `subjects`.`id` in (11159) and `subjects`.`deleted_at` is null
Backtrace |
|
select `id`, `description`, `short_description`, `subject_id` from `subject_descriptions` where `subject_descriptions`.`subject_id` in (11159) and `subject_descriptions`.`deleted_at` is null
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `avatar` from `users` where `users`.`id` in (33722) and `users`.`deleted_at` is null
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `avatar` from `users` where `users`.`id` in (33722) and `users`.`deleted_at` is null
Backtrace |
|
select * from (select `questions`.`id`, `questions`.`subject_id`, `questions`.`category_id`, `questions`.`sub_category_id`, `questions`.`board_exam_id`, `questions`.`passage_id`, `questions`.`question_type`, `questions`.`question`, `questions`.`is_duplicate`, `questions`.`status`, `questions`.`image`, `subjectables`.`subject_id` as `pivot_subject_id`, `subjectables`.`subjectable_id` as `pivot_subjectable_id`, `subjectables`.`subjectable_type` as `pivot_subjectable_type`, row_number() over (partition by `subjectables`.`subject_id` order by `questions`.`created_at` desc) as `laravel_row` from `questions` inner join `subjectables` on `questions`.`id` = `subjectables`.`subjectable_id` where `subjectables`.`subject_id` in (15747) and `subjectables`.`subjectable_type` = 'App\\Models\\Question' and `questions`.`status` = 'active' and `questions`.`deleted_at` is null) as `laravel_table` where `laravel_row` <= 5 order by `laravel_row`
Bindings |
|
Backtrace |
|
select * from `subjects` where `subjects`.`id` = 15747 and `subjects`.`deleted_at` is null limit 1
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `slug`, `parent_id`, `_lft`, `_rgt` from `subjects` where (17080 between `subjects`.`_lft` and `subjects`.`_rgt` and `subjects`.`id` <> 15747) and `subjects`.`deleted_at` is null order by `_lft` asc
Bindings |
|
Backtrace |
|
select * from `subjects` where `subjects`.`id` = 15747 and `subjects`.`deleted_at` is null limit 1
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `parent_id`, `_lft`, `_rgt`, `slug`, `meta_og_title`, `meta_keyword`, `meta_description` from `subjects` where `subjects`.`id` = 15743 and `subjects`.`deleted_at` is null limit 1
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `id`, `description`, `subject_id` from `subject_descriptions` where `subject_descriptions`.`subject_id` in (15743) and `subject_descriptions`.`deleted_at` is null
Backtrace |
|
select * from `mediables` where `mediable_type` = 'App\\Models\\Subject' and `mediable_id` in (15747)
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `videos`.`video_src_url`, `mediables`.`mediable_id` as `chapter_id` from `videos` inner join `mediables` on `mediables`.`mediable_id` = `videos`.`id` where `videos`.`id` = 0 and `videos`.`video_src` = 'youtube' and `videos`.`deleted_at` is null
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `main_category_id`, `slug` from `subjects` where `id` <> 15747 and `parent_id` = 15743 and `main_category_id` = 3 and `subjects`.`deleted_at` is null limit 5
Bindings |
|
Backtrace |
|
select * from `package_plans` where `status` = 'active' and `package_plans`.`deleted_at` is null
Bindings |
|
Backtrace |
|
200
[]
[]
0 of 0array:21 [▼ "x-https" => array:1 [▶ 0 => "1" ] "cookie" => array:1 [▶ 0 => "XSRF-TOKEN=eyJpdiI6IlBCQ0kvekJmU0ZqUm41M0hPK0lZd3c9PSIsInZhbHVlIjoiSm5pVUpUTDF3M0tQY083WXBBcCtleXphekJaU2tzbGlEQ0ZuZjVPT2dZOEI1MjV0V2p3Y0RNZGppamdXTkpiNkZmRWZJOGh6MmhRVU5sS09qM2xtVFc0TlM2bGljeUdIaHJjMG1xSUhMTjhhRWFQV0RBRXB4WHRmem9mSTV5alciLCJtYWMiOiJkZmZmMTIzMmNlOWFjZWU0ZmZiYjQ1MmNmMTlmOWQ5MDczN2ZkYTdjZmEzMjdlYjMwODNmZmVmOTJiOWJlZmE0IiwidGFnIjoiIn0%3D; satt_academy_session=eyJpdiI6IkVTZXZCS1NYbjVIa1Q0Z2dOMExPdHc9PSIsInZhbHVlIjoiYmxVa2FRQXkrcTNsT3BQTFhON1Q3TkR3UytqaVV5NjgwZmU2ZlNpSFpjN2hpSVdUSk13M2R0c2p6dVAxdXVTRFJxTEVvSmc0V3NuakZDMWhtSUF4eHhXUEFBbG5IcEwyT2FKWTl5b05SNVRnR0lZVlM0YjVZOUE3UUhYQjZRNU8iLCJtYWMiOiJiYWM2ZDZiNzhlNGJlYzI0MGExNDUwZDUwYmYwMjM1NTM4NjhmOWNjMzM4ZTI1Y2MyNzI4NDM5NTU3OTM5ZWRlIiwidGFnIjoiIn0%3D ◀XSRF-TOKEN=eyJpdiI6IlBCQ0kvekJmU0ZqUm41M0hPK0lZd3c9PSIsInZhbHVlIjoiSm5pVUpUTDF3M0tQY083WXBBcCtleXphekJaU2tzbGlEQ0ZuZjVPT2dZOEI1MjV0V2p3Y0RNZGppamdXTkpiNkZmRWZJO ▶" ] "sec-fetch-dest" => array:1 [▶ 0 => "document" ] "sec-fetch-user" => array:1 [▶ 0 => "?1" ] "sec-fetch-mode" => array:1 [▶ 0 => "navigate" ] "sec-fetch-site" => array:1 [▶ 0 => "none" ] "accept" => array:1 [▶ 0 => "text/html,application/xhtml+xml,application/xml;q=0.9,image/avif,image/webp,image/apng,*/*;q=0.8,application/signed-exchange;v=b3;q=0.7" ] "user-agent" => array:1 [▶ 0 => "Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)" ] "upgrade-insecure-requests" => array:1 [▶ 0 => "1" ] "sec-ch-ua-platform" => array:1 [▶ 0 => ""Windows"" ] "sec-ch-ua-mobile" => array:1 [▶ 0 => "?0" ] "sec-ch-ua" => array:1 [▶ 0 => ""HeadlessChrome";v="129", "Not=A?Brand";v="8", "Chromium";v="129"" ] "cache-control" => array:1 [▶ 0 => "no-cache" ] "pragma" => array:1 [▶ 0 => "no-cache" ] "x-real-ip" => array:1 [▶ 0 => "18.188.115.61" ] "x-forwarded-server" => array:1 [▶ 0 => "debugerror.xyz" ] "x-forwarded-proto" => array:1 [▶ 0 => "https" ] "x-forwarded-port" => array:1 [▶ 0 => "443" ] "x-forwarded-host" => array:1 [▶ 0 => "debugerror.xyz" ] "x-forwarded-for" => array:1 [▶ 0 => "18.188.115.61" ] "host" => array:1 [▶ 0 => "debugerror.xyz" ] ]
0 of 0array:2 [▼ "XSRF-TOKEN" => "t8EIwjLpP0IJx9v7Q3kUMoMZBOq1XYVMWi6ZlGfp" "satt_academy_session" => "mKrKGgDXvCsGoMiPYVnJ0fZ30xQlYaoc0kCsyKyS" ]
0 of 0array:7 [▼ "content-type" => array:1 [▶ 0 => "text/html; charset=UTF-8" ] "cache-control" => array:1 [▶ 0 => "no-cache, private" ] "date" => array:1 [▶ 0 => "Thu, 17 Apr 2025 18:52:02 GMT" ] "x-ratelimit-limit" => array:1 [▶ 0 => "60" ] "x-ratelimit-remaining" => array:1 [▶ 0 => "49" ] "set-cookie" => array:2 [▶ 0 => "XSRF-TOKEN=eyJpdiI6IlU1cW1IOXV3eTJjNXNlaTFzTk9QbGc9PSIsInZhbHVlIjoieHVHQ0pXK3l2OTlqUjg5ZTNXZGIzWGkvcnJvbXpzTnluRVFQUFovR2FydHdTTzl1aFZ4ZnZwOC9jSExpaUo0Nm00ME1ST3F3QisxSmg1RDVkeDJxVlZrbGY2MHJvbHBuUWtEbVdhN1dBMlNXbEZGeDBNT2J1QzJTSUp0NTQxK00iLCJtYWMiOiI2NzQyMzk5ZWIyNmExMjk0NzU4NWQ4OTRhOGJmZjE0Y2RlYTZlMGFlN2M1NDc4NTIwYTQwYTYyMGNhMjkxMWRlIiwidGFnIjoiIn0%3D; expires=Fri, 18 Apr 2025 18:52:02 GMT; Max-Age=86400; path=/; secure ◀XSRF-TOKEN=eyJpdiI6IlU1cW1IOXV3eTJjNXNlaTFzTk9QbGc9PSIsInZhbHVlIjoieHVHQ0pXK3l2OTlqUjg5ZTNXZGIzWGkvcnJvbXpzTnluRVFQUFovR2FydHdTTzl1aFZ4ZnZwOC9jSExpaUo0Nm00ME1ST ▶" 1 => "satt_academy_session=eyJpdiI6Ii9YeDUxUk1QY3ZoT1ppWkFyK2ZuNmc9PSIsInZhbHVlIjoibUxhNTBtcmFEY2JIK2MxQUUyWlBzMUhrNVpjU0VmOUJLdnRqejA3TVB3NlJRcVQ2cEE4N2tVaUdLVFNURnIvdVNNc2xIaXRDNnVzYnJwdit0S0Zicm42dk9wcGErM2tWVG9ObzNlN3pnRTVKblIxVjlvd2M3amx1Y1NrNFBSYUMiLCJtYWMiOiIyMDU3NDlkZDg5ZGI0NzZhODMyNjUxYzgwNjBmOTQwZGIzODAwZDNjOWZjZTZhYzkzMmMzZDMyNDQwNTEyNWNlIiwidGFnIjoiIn0%3D; expires=Fri, 18 Apr 2025 18:52:02 GMT; Max-Age=86400; path=/; secure; httponly ◀satt_academy_session=eyJpdiI6Ii9YeDUxUk1QY3ZoT1ppWkFyK2ZuNmc9PSIsInZhbHVlIjoibUxhNTBtcmFEY2JIK2MxQUUyWlBzMUhrNVpjU0VmOUJLdnRqejA3TVB3NlJRcVQ2cEE4N2tVaUdLVFNURnI ▶" ] "Set-Cookie" => array:2 [▶ 0 => "XSRF-TOKEN=eyJpdiI6IlU1cW1IOXV3eTJjNXNlaTFzTk9QbGc9PSIsInZhbHVlIjoieHVHQ0pXK3l2OTlqUjg5ZTNXZGIzWGkvcnJvbXpzTnluRVFQUFovR2FydHdTTzl1aFZ4ZnZwOC9jSExpaUo0Nm00ME1ST3F3QisxSmg1RDVkeDJxVlZrbGY2MHJvbHBuUWtEbVdhN1dBMlNXbEZGeDBNT2J1QzJTSUp0NTQxK00iLCJtYWMiOiI2NzQyMzk5ZWIyNmExMjk0NzU4NWQ4OTRhOGJmZjE0Y2RlYTZlMGFlN2M1NDc4NTIwYTQwYTYyMGNhMjkxMWRlIiwidGFnIjoiIn0%3D; expires=Fri, 18-Apr-2025 18:52:02 GMT; path=/; secure ◀XSRF-TOKEN=eyJpdiI6IlU1cW1IOXV3eTJjNXNlaTFzTk9QbGc9PSIsInZhbHVlIjoieHVHQ0pXK3l2OTlqUjg5ZTNXZGIzWGkvcnJvbXpzTnluRVFQUFovR2FydHdTTzl1aFZ4ZnZwOC9jSExpaUo0Nm00ME1ST ▶" 1 => "satt_academy_session=eyJpdiI6Ii9YeDUxUk1QY3ZoT1ppWkFyK2ZuNmc9PSIsInZhbHVlIjoibUxhNTBtcmFEY2JIK2MxQUUyWlBzMUhrNVpjU0VmOUJLdnRqejA3TVB3NlJRcVQ2cEE4N2tVaUdLVFNURnIvdVNNc2xIaXRDNnVzYnJwdit0S0Zicm42dk9wcGErM2tWVG9ObzNlN3pnRTVKblIxVjlvd2M3amx1Y1NrNFBSYUMiLCJtYWMiOiIyMDU3NDlkZDg5ZGI0NzZhODMyNjUxYzgwNjBmOTQwZGIzODAwZDNjOWZjZTZhYzkzMmMzZDMyNDQwNTEyNWNlIiwidGFnIjoiIn0%3D; expires=Fri, 18-Apr-2025 18:52:02 GMT; path=/; secure; httponly ◀satt_academy_session=eyJpdiI6Ii9YeDUxUk1QY3ZoT1ppWkFyK2ZuNmc9PSIsInZhbHVlIjoibUxhNTBtcmFEY2JIK2MxQUUyWlBzMUhrNVpjU0VmOUJLdnRqejA3TVB3NlJRcVQ2cEE4N2tVaUdLVFNURnI ▶" ] ]
0 of 0array:3 [▼ "_token" => "t8EIwjLpP0IJx9v7Q3kUMoMZBOq1XYVMWi6ZlGfp" "_previous" => array:1 [▶ "url" => "https://debugerror.xyz/admission/%E0%A6%B2%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A1-%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A7%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B0-66656" ] "_flash" => array:2 [▶ "old" => [] "new" => [] ] ]